Το πρωί που ήρθαν να μας πάρουν

Ο πόλεμος είναι συλλογική υπόθεση. Εμπλέκει λαούς, παρατάξεις, θρησκείες. Είναι όμως και υπόθεση προσωπική. Τον πόλεμο τον κάνουν άνθρωποι και τον ζούνε άνθρωποι: αυτός που σκοτώνει κι αυτός που σκοτώνεται, αυτός που μένει ανάπηρος κι αυτός που βλέπει το σπίτι του να βομβαρδίζεται, αυτός που μάχεται στο μέτωπο κι αυτός που παρακολουθεί ανυπεράσπιστος τη ζωή του, όπως την ήξερε μέχρι τότε, να καταρρέει.

Σε τούτο το βιβλίο, η Τζανίν Ντι Τζιοβάνι ―η σημαντικότερη πολεμική ανταποκρίτρια της γενιάς της― δεν κάνει γεωπολιτικές αναλύσεις. Δεν κοιτάζει τον πόλεμο από ψηλά. Τον παρακολουθεί από μέσα, μέσα απ’ τα μάτια των ανθρώπων που τον βιώνουν. Αφηγείται τις ιστορίες των στρατιωτών, τόσο του κυβερνητικού στρατού όσο και της αντιπολίτευσης, των βασανισμένων, των αμάχων, των μανάδων, των παιδιών. Καταγράφει αισθήματα αρχέγονα, σωματικά: τον πόνο, την απώλεια, την αγριότητα, τη φρίκη. Καταγράφει τις μυρωδιές του πολέμου, τους ήχους, το κρύο, τη λάσπη. Καταγράφει φόβους κι ελπίδες, το πένθος και τη συντριβή.

Μέσα από δεκάδες ανθρώπινες ιστορίες ―της Νάντα, της Μαριάμ, του Χουσεΐν, του Μοχάμεντ, του Αμπντουλάχ, της Κάρλα― η συγγραφέας συνθέτει τη σπαραχτική τοιχογραφία μιας κοινωνίας που τρώει τις σάρκες της, οδηγημένη σ’ έναν αδελφοκτόνο πόλεμο αλλά και στη μεγαλύτερη τραγωδία της εποχής μας.

«Ισοπεδωτικό… Όπως η Λευκορωσίδα νομπελίστρια Σβετλάνα Αλεξίεβιτς, η Ντι Τζιοβάνι δίνει φωνή στους απλούς, καθημερινούς ανθρώπους που βιώνουν μια σκοτεινή στιγμή της ιστορίας. Η Ντι Τζιοβάνι γράφει με ορμή και με αγωνία».

Michiko Kakutani, The New York Times

«Απαραίτητο ανάγνωσμα. Δύσκολο, μα προκαλεί ψυχική ανάταση… Διαυγές και στρατευμένο με την αγνότερη σημασία του όρου ― στρατευμένο στο πεδίο το ανθρώπινο, κι όχι στο αφηρημένα πολιτικό».

Robin Yassin-Kassab, The Guardian

«Έχει τεράστια σημασία να αναδειχθούν οι ανθρώπινες ιστορίες πίσω από τις ειδήσεις. Σε τούτο το βιβλίο, η Τζανίν Ντι Τζιοβάνι το κάνει αυτό με σπαραχτική μαεστρία».

Elif Shafak, Financial Times

«Η Ντι Τζιοβάνι παραδίδει το ποιητικότερο γραπτό για τη Συρία. Οι λέξεις της σε καταδιώκουν».

New Statesman